Các nhà khảo cổ chắc chắn rằng, bộ xương bị xiềng xích là của một nô lệ thời Đế chế Roma nhưng không chắc vì sao anh ta lại bị chôn trong hoàn cảnh này.
Khi người làm việc ở Rutland, Anh dọn đất để xây nhà kính, họ vô tình có một phát hiện gây sốc – một bộ xương bị xiềng xích. Sau khi khai quật bộ xương, các người làm việc đã gọi điện thoại báo công an Leicestershire. Cảnh sát đã áp dụng phương pháp xác định niên đại bằng carbon phóng xạ và xác định được rằng, hài cốt được chôn từ năm 226 và 427 sau Công nguyên.
Bộ xương bị xiềng xích được tìm được một cách tình cờ.
Như vậy, bộ xương hóa ra đã hơn 1.000 năm tuổi và các nhà khảo cổ học gọi lộ ra này là “một nỗi thất vọng nghiệt ngã”. Họ nói rằng bộ xương bị xiềng xích là một ví dụ hiếm hoi về chế độ nô lệ ở Anh thời Đế chế Roma.
Có vẻ như người đàn ông đã chết trong độ tuổi từ 26 đến 35 tuổi, bị vứt xác phi tang xuống mương, trên người vẫn còn đeo xiềng xích bằng sắt.
Ngoài những chiếc còng sắt quanh mắt cá chân của bộ xương, các nhà khảo cổ còn nhận thấy tư thế chết bất thường của người đàn ông trong mương. Nạn nhân nằm nghiêng sang bên phải, cách nghĩa trang hợp pháp chỉ khoảng 60m.
“Chúng tôi cho rằng hài cốt nằm bên ngoài một nghĩa trang Đế chế Roma gần đó, và tỏ vẻ như thi thể đã bị vứt xuống một con mương khi vẫn đang bị còng thể hiện sự đối xử ngược đãi người bị hại”, chuyên gia tìm kiếm Michael Marshall biện hộ.
Chiếc còng sắt còng chân bộ xương.
Các nhà khảo cổ học phân tích hài cốt khẳng định họ sẽ không bao giờ biết được danh tính của bộ hài cốt nhưng chắc chắn rằng anh ta là một nô lệ – và rất có thể bị ngược đãi.
“Còng một ai đó như thế này có lẽ là một dấu hiệu cho thấy họ là nô lệ. Không chỉ vậy, anh ta còn là một nô lệ bị ngược đãi vì bất công tất cả nô lệ đều phải sống cuộc sống trong xiềng xích. Đây coi bộ là một mô hình trừng phạt, cho thấy mối quan hệ không tốt giữa nô lệ với chủ nhân của anh ta”, ông Marshall tiếp lời.
Theo Marshall, xiềng xích thời Đế chế Roma cổ đại vừa là “mô hình giam cầm vừa là một phương pháp trừng phạt”. Ông cũng sự lưu ý rằng, xiềng xích cũng cho thấy sự khó chịu, đau đớn và bị kỳ thị.
Không nghi ngờ gì về việc chế độ nô lệ tồn tại dưới thời đế quốc Đế chế Roma. Nhưng các nhà khảo cổ học phát hiện được rất ít bằng chứng vật lý về điều này.
Các nhà khảo cổ học đã tìm được rất ít bộ xương thời Đế chế Roma bị chôn vùi trong xiềng xích. Nếu một bộ xương được tìm được vẫn bị còng hoặc trói, thường là do một thiên tai bất ngờ.
Nhưng đó bất công là trường hợp của bộ xương này. Vì một căn cứ nào đó, anh ta đã bị chôn vùi một cách có chủ đích trong trạng thái vẫn đang bị xiềng xích.
Ông Marshall sự lưu ý rằng những niềm tin mê tín của người Đế chế Roma có thể giúp trả lời bí ẩn về căn cứ tại sao người đàn ông bị chôn trong xiềng xích. Theo đó, nếu anh ta bị ngược đãi trong kiếp nô lệ, những chủ làm việc của anh ta có thể sợ anh ta sẽ trở lại ám họ sau khi chết.
Một số người Đế chế Roma cho rằng, những chiếc còng sắt có thể ngăn chặn hồn ma đi lại. “Họ có thể lo lắng phải lĩnh hậu quả cho thực thi của họ và có lẽ nghĩ rằng, chôn nô lệ bị còng chân là một cách để tránh hậu quả đó”, ông Marshall suy đoán.
Các nhà khảo cổ xem phát trở lại bộ xương bị xiềng xích là cơ hội vô giá để hiểu rõ hơn về chế độ nô lệ ở Anh thời Đế chế Roma.
Đồng nghiệp của Marshall, nhà khảo cổ học Chris Chinnock nhấn chặt rằng lộ ra này thật nghiệt ngã nhưng có ý tưởnga quan trọng. Bộ xương bị xiềng xích “buộc chúng ta phải hỏi những dấu chấm hỏi mà bình thường chúng ta sẽ không hỏi”.
