Nghiên cứu cá voi sát thủ có thể giúp hóa giải một bí ẩn lâu nay của nhân loại: tại sao phái đẹp phải trải qua trạng thái mãn kinh và sau đó mất khả năng sinh đẻ.
>> Cá voi sát thủ cũng bị mãn kinh
Đặc điểm bất thường: Mãn kinh xảy ra ở mỗi phái đẹp, nhưng trong thế hệ động vật, đó là một dấu hiệu vô cùng bất thường. Con người có thể vẫn tiếp tục cuộc sống sau khi ngừng sinh đẻ, nhưng đối với phần đông loài động vật, đây cũng là thời điểm chúng chết đi. Một số loài linh trưởng, như khỉ nâu, orangutan, tinh tinh cũng trải qua biện pháp này như người, trong khi loài voi và cá voi heo vây ngắn cũng lâm vào trạng thái tương tự. Tuy nhiên, chỉ có cá voi heo vây ngắn và cá voi sát thủ có thể sống tiếp thêm nhiều năm sau khi mất khả năng sinh đẻ.
Từ lâu ai cũng biết rằng đến một độ tuổi nào đó phái đẹp sẽ mất khả năng sinh đẻ. Giờ đây, giới khoa học tình cờ phát hiện cá voi sát thủ, loài đã phân ra loài người gần 94 triệu năm trong quá trình tiến hóa, cũng phải chịu đựng trạng thái mãn kinh, và điều này có thể cung cấp những đầu mối quan trọng cho phép giới chuyên gia tìm hiểu lí do. Được biết, cá voi sát thủ là một trong số động vật hoang dã phải trải qua thời kỳ mãn kinh ở con cái, bên cạnh một số loài linh trưởng.
Trong chuỗi dài của ngành lịch sử tiến hóa, sự xuất hiện của một đặc tính rút ngắn khả năng sinh đẻ ở một loài luôn là đề tài gây tranh cãi của các chuyên gia sinh học, và đang có không ít giả thiết nhằm biện hộ tại sao nó lại diễn ra ở loài người. Mới đây, một nhóm các nhà nghiên cứu của Đại học Exeter và Đại học York (Anh) có thể giải mã lí do phía sau sự xuất hiện của trạng thái mãn kinh, ít nhất là trong trường hợp của cá voi sát thủ. Họ phát hiện việc chấm dứt khả năng sinh đẻ ở con cái đã giải phóng sức ép sinh đẻ ở các thành viên kỳ cựu và đầy trải nghiệm trong các đại gia đình, cho phép chúng dẫn dắt gia đình tìm kiếm nguồn đồ ăn cứng, từ đó cải thiện khả năng tồn tại của cả bầy.
Theo báo cáo trên cơ quan ngôn luận Current Biology, các nhà bác học Anh đã nghiên cứu các nhóm cá voi sát thủ trong tự nhiên sinh sống ngoài khơi bờ biển thuộc bang British Columbia và Washington trong 9 mùa di tản của cá hồi. Tổng cộng họ đã quan sát được 102 cá voi, 58 trong số này là con cái, và sự lưu ý vị trí của con đầu đàn khi chúng dàn trận săn cá hồi. Họ cũng áp dụng dữ liệu thu được trong 35 năm về dân số cá voi tại khu vực nhằm xác định những độc nhất đã nếm mùi kỳ mãn kinh. Trung bình, cá voi sát thủ cái trên 35 tuổi đều trải qua quá trình này. Các nhà nghiên cứu phát hiện những độc nhất đã qua độ tuổi sinh đẻ có thiên hướng dẫn đầu đoàn trong mỗi đợt săn mồi. Và đặc biệt trong những năm tổng số cá hồi vơi đi, chúng càng đảm nhận vai trò đầu đàn thường xuyên hơn.
Cá voi sát thủ là một trong số động vật hoang dã phải trải qua thời kỳ mãn kinh ở con cái.
Kết quả lấy ra từ cuộc nghiên cứu trên có thể giúp biện hộ lí do tại sao chứng mãn kinh lại xuất hiện ở loài người, bởi nó cho phép phái đẹp cao tuổi truyền đạt lại kiến thức và hỗ trợ chăm sóc các thành viên trẻ hơn. Giáo sư Darren Croft, nhà sinh thái học hành vi của Đại học Exeter báo tin ngày càng có nhiều chứng cứ cho thấy mãn kinh ở người là sự thích ứng trong quá trình sống. Còn đồng nghiệp của ông là Tiến sĩ khoa học Lauren Brent phân tích rằng kết quả thu được cho thấy những độc nhất đã qua độ tuổi sinh đẻ có thể hỗ trợ tốt cho bầy đàn bằng cách truyền lại kiến thức về sinh thái. Sự uyên thâm của những thành viên cao tuổi ở phái yếu có thể giúp biện hộ tại sao các cá voi sát thủ cái và phái đẹp cao tuổi vẫn tiếp tục sống lâu dù không còn năng lực hút dài giống nòi.
| Cá voi sát thủ hay còn gọi là cá hổ kình (danh pháp hai phần: Orcinus orca) là một loài cá voi có răng thuộc họ cá heo đại dương, họ mà nó là phân loài cá heo quan trọng nhất. Ngoài ra, nó vẫn còn một số tên gọi ít phổ biến hơn như Cá heo đen (Blackfish), cá heo lớn (Grampus) hay Sói biển (Seawolf). Cá voi sát thủ sống tại tất cả các đại dương trên thế giới, từ Bắc Băng Dương và vùng châu Nam Cực cho đến các vùng biển vùng nhiệt đới ấm áp.
Cá voi sát thủ linh hoạt, nhanh nhẹn và là một loài động vật ăn thịt cơ hội. Một số ăn cá, một số săn các loài thú biển như sư tử biển, hải cẩu, cá voi và cả loài cá mập trắng lớn cũng là người bị hại của nó. Nó là loài săn mồi đỉnh cao ở đại dương và không có kẻ thù tự nhiên xứng tầm nào ngoài nhân loại. Có thể có đến 5 loại cá voi sát thủ khác nhau, một số có thể tách thành giống, loài phụ, thậm chí loài riêng biệt. cá voi sát thủ là loài có tổ chức xã hội cao, một số theo chế độ mẫu quyền, ổn định hơn bất kể loài thú nào khác, tất nhiên là trừ loài người. Cách đối xử xã hội phức tạp, kỹ thuật săn mồi, âm thanh giao tiếp của cá voi sát thủ được coi là một thoáng văn hóa của chúng. Tuy cá voi sát thủ bất công loài nguy cấp, một số quần thể bộ phận được coi là bị đe dọa hoặc ở lúc nguy cấp do ô nhiễm, sự đi xuống của con mồi, sự đối lập với các hoạt động đánh cá và tàu bè, mất môi trường sống, và vì cá voi. Cá hổ kình hoang dã thường không được quan niệm mối đe dọa đối với nhân loại. Tuy nhiên, có một số nhận ra cá biệt về cá voi sát thủ trong môi trường nuôi nhốt tấn công người điều khiển tại các thủy cung. |
