Một hôm nào chúng ta sẽ gặp “quái nhân” mà bố là người còn mẹ là…
Thận trọng, hiểu ý hơn, hiểu ý nữa
Khi một nghiên cứu mà không dự kiến được trước những gì sẽ xảy ra thì hậu quả vô cùng tai hại mà các nhà bác học thường nhắc nhở nhau bằng câu chuyện gọi là “hiện tượng Frankenstein”. Đó là tiểu thuyết của Mary Shelley kể về một anh người học y đã ghép các phần thân thể của những người chết, làm hồi sinh một nhân gian mới dưới dáng vẻ một con quỷ (do bị thiếu các “phụ tùng”). Bị mọi người lnép mình, hắt hủi và xua trừ vì sự dị dạng của mình, nó nổi điên cưỡng đoạt, gieo xê ri tai họa và nhìn lại trả thù người đã tạo ra mình.
“Hiện tượng Frankenstein” – cảnh báo cho những người thích phiêu lưu phiêu lưu dự trữa học nhưng lại không lường hết hậu quả công việc của mình.
Những kiến trúc nghiên cứu về HAH rất “xứng đáng” nhận được cảnh báo này. Chính vì thế, khi nghe nói Fred Gage đã làm ra được một đội ngũ các chú chuột có não người, tổng thống Mĩ hồi đó là George Bush đã sửng sốt, phải thốt lên rằng không hiểu sao một người như Fred lại dám làm điều lạ lùng đến như vậy, vượt qua giới hạn đạo lý cần được tôn trọng cho dù ngành sinh học tiến triển đến đâu chăng nữa. Vì lẽ trên ông đã lập tức yêu cầu Quốc hội phê chuẩn đạo lệnh cấm nghiên cứu những điều tương tự để tạo ra sản phẩm hoá học HAH với căn cứ cuộc sống của nhân gian là quà tặng của Thượng đế, không một ai được phép đùa giỡn. Việc tạo ra những con vật lai tạo giữa người và thú là xem nhẹ phẩm giá của người.
Việc nghiên cứu HAH đã tạo thành những cuộc tranh cãi rộng lớn trên rộng rãi. Người ta nêu ra rất nhiều nguy cơ có thể xảy ra. Liệu thế giới những HAH có sẽ là những đối thủ khôn ngoan và đầy sức mạnh tiêu diệt loài người.
Khỏi nói đâu xa, hãy hình dung: một con chuột nhỏ bé và nhanh nhẹn mang một bộ não người, sắc sảo như người lọt ra ngoài thời giani ơi! Chẳng biết hậu quả sẽ khủng khiếp thế nào!
Một quái vật người-thú ra đời, sẽ ngụ ý biết bao hệ lụy?
Rồi đáng sợ hơn nữa là kịch bản này: sau khi tiêm các đơn vị gốc của người vào một gã chuột đực, các đơn vị ấy hoàn toàn có thể “lạc” tới hòn dái của gã để sinh ra tinh trùng người. Rồi gã chuột đực này lại được bố trí cho gặp một ả chuột cái cũng mang trứng người theo cách tương tự. Chúng lẹo tẹo với nhau. Cái phôi tạo thành được một nhà bác học điên cuồng nào đấy lấy ra, cấy vào tử cung một phái đẹp… Ít lâu sau, một đứa bé ra đời, hình người thì chắc chắn, trí khôn của người hay chuột thì chưa biết, có bố mẹ thực là… chuột. Nghe mà rùng mình!
Kịch bản khủng khiếp ấy bất công người thảo bài này nghĩ ra mà một nhà sinh học, tác giả quyển sách nổi tiếng, Thế kỷ công nghệ sinh học (The biotech century), đăng trên báo Guardian (Anh).
Thường những phát minh lớn nào cũng có trở ngại của nó. Người cai quản chính là Chính phủ thông qua Luật pháp. Có những nước Luật về nghiên cứu các vấn đề của sinh học khá cởi mở, có những nước khắt khe. Vấn đề hiện tại còn tùy thuộc vào cả những cân nhắc đánh giá của đích tay các nhà bác học.
Đạo đức sinh học, môn khoa học mới ra đời cũng vì căn cứ này.