Từng rất phổ biến ở Việt Nam xưa, cái ô là đồ dùng dùng để che mưa, che nắng có hình thù như chiếc ô/dù nhưng độ lớn lớn hơn, cán cầm rất dài.
Lọng thường được dùng để che mưa nắng cho những người có địa vị trong xã hội như vua chúa, quan lại, người có tiền, hoặc dùng trong các nghi lễ bài hát dân gian như đám rước thần linh, đám ma, lễ cưới, hỏi…
Việc dùng lọng trong triều đình phong kiến được chỉ rõ rõ ràng. Tùy theo hoàn cảnh công việc và địa vị của đề tài sẽ bố trí bao nhiêu lọng và lọng hữu sắc sắc gì.
Cụ thể, khi đi công cán thì vua đi bốn lọng vàng, hoàng tử đi bốn lọng đỏ hay tía, các quan từ tuần phủ, đề phủ trở lên được đi bốn lọng xanh… Mỗi cây lọng còn lại chất liệu và được trang trí khác nhau tùy theo mỗi chức quan.
Do cái ô là một vật phẩm cao quý như vậy nên theo quan niệm của người xưa, chiêm bao thấy mình được che lọng là điềm lành về may mắn, phát tài.
Về nguồn gốc môn lịch sử, cái ô du nhập vào Việt Nam từ Trung Quốc. Theo lịch sử, ông tổ nghề làm lọng ở Việt Nam là Lê Quang Hành, sống vào thời Lê – Mạc. Để làm ra một chiếc lọng hoàn chỉnh phải mất nhiều ngày, qua nhiều công đoạn kiểu cách.
Sau nhiều thăng trầm môn lịch sử, nghề làm lọng vẫn được duy trì cho đến nay. Những chiếc lọng thời hiện đại chủ yếu được dùng cho chủ đích nghi lễ, làm đồ thờ phụng trong đền chùa chứ không còn được dùng để che mưa nắng như cổ xưa nữa…
