Một trong những điểm nổi bật của quá trình toàn cầu hoá là hợp tác bên ngoài về khoa học đã tăng cả về chiều sâu lẫn bề rộng. Các đề tài nghiên cứu khoa học đang trở nên bên ngoài hóa. Đó là kết quả của sự sinh ra ”làng toàn cầu”-“Global Village”.
 |
|
Một hội thảo bên ngoài về sóng thần với đại diện của mọng nước |
Năm 2005, cá nhân đã chứng kiến nhiều thảm hoạ liên tục xảy ra trên thế giới như sóng thần ở Cộng hoà Ấn Độ Dương, bão Katrina và cúm gia cầm.
Trong thời đại thời nay, xã hội loài người đã trở nên giống như hơn bao giờ hết.
Không một đất nước nào có thể tránh khỏi thảm hoạ toàn cầu, như đại dịch, chẳng hạn nếu nó xảy ra. Đồng thời, nhiều vấn đề liên quan đến sự hữu hình còn của thế giới như thay đổi khí hậu; sinh ra các nguồn năng lượng một cách an toàn và phục hồi, bảo tồn môi trường.. đòi hỏi hợp tác bên ngoài lớn hơn nữa.
Năm 2005: Hợp tác lớn hơn…
Năm 2005, hợp tác bên ngoài đã có những tiến bộ quan trọng trong nhiều vấn đề khoa học và công nghệ.
Dưới sự ủng hộ của Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hoá của Liên Hiệp Quốc UNESCO, các đất nước có đường bờ biển đã tiến hành những cuộc hội đàm nhiều vòng và thống nhất thành lập một hệ thống cảnh báo sóng thần trên Cộng hoà Ấn Độ Dương.
Đồng thời, nhờ có nỗ lực của cộng đồng bên ngoài mà quy định thư Kyoto của Liên Hiệp Quốc về việc cắt giảm khí thải nhà kính mới nghi thức có tác dụng vào tháng 2/2005.
2005 cũng là năm mà các hợp tác bên ngoài đạt được nhiều thành quả. Pháp được EU, Mỹ, Nga, Nhật Bản, Nam Triều Tiên và Trung Quốc chọn là đất nước để đặt lò phản xạ hạt nhân nóng đầu tiên trên thế giới. Mục tiêu của đề án hợp tác này là sẽ nghiên cứu thành công việc chuyển đổi nước biển sang nguồn năng lượng mới theo cách mặt trời ánh sáng tạo ra năng lượng.
Dự án đất tiền 10 tỉ euro (khoảng 12.18 tỉ USD) này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tìm kiếm một nguồn năng lượng rẻ, an toàn và sạch hơn sau này.
Năm 2005, khi cúm gia cầm xuất hiện và đứng đầu các chương trình bên ngoài và khu vực, hội nghị bên ngoài Geneva đã thông qua kế họach toàn cầu phải trả 1 tỉ USD để chiến đấu với căn bệnh này.
 |
|
Hội nghị bên ngoài về cúm gia cấm tổ chức tại TP.HCM từ 23-25/2/2005 |
Nhờ công nghệ thông tin, thông đáng tin có tính thời sự hàng ngày. Qua đó, vốn, nhân tài và kiến thức về lĩnh vực khoa học được lan truyền trên bình diện toàn cầu. Những thành tựu khoa học kĩ thuật ngày càng không ngừng trở nên đại chúng.
Theo báo cáo của Tổ chức sinh ra và hợp tác kinh tế (OECD) thì trong năm 2005, lĩnh vực nghiên cứu và sinh ra khoa học kĩ thuật (R&D) với các nước khác đang gia tăng.
Bằng chứng là nhiều phòng thí nghiệm đa đất nước được thành lập.
Các công ty ngoại quốc chiếm tới 70% ngành ngành công nghiệp R&D của Hungary và Ireland.Ở Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Thuỵ Điển, 40% thị phần của ngành ngành công nghiệp này là do các công ty đa đất nước chiếm giữ.
Một số thống kê khác cho biết, ở Mỹ, từ những năm 1980 vốn đầu tư của các công ty đa đất nước cho lĩnh vực nghiên cứu và sinh ra khoa học kĩ thuật (R&D) , đã tăng gấp 3 lần.
Năm 2006: Hợp tác nhưng đi liền với sự thách thức mới
Tuy nhiên, con sóng toàn cầu hoá khoa học kĩ thuật mang lại cả cơ hội và thách thức.
Nhiều đất nước sinh ra có ý định gia tăng đầu tư trong lĩnh vực khoa học kĩ thuật trong từ 5 đến 10 năm tới. Những nước này lo e rằng, một khi cuộc chạy ganh đua về khoa học kĩ thuật tăng cao trên phạm vi toàn cầu, họ sẽ mất đi khả năng cạnh tranh tự có.
Mỹ cũng đang lo ngại về việc sẽ bị mất vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực khoa học kĩ thuật một cách thuận tiện mà không có bứt phá nào. Đối phó với vấn đề này, Hội đồng khoa học đất nước đưa ra một bản nghiên cứu dài 500 trang, kêu gọi đầu tư hơn nữa vào các lĩnh vực nghiên cứu và giáo dục.
 |
|
Nghị định thư Kyoto buộc các nước phải hợp tác để giảm bớt khí thải nhằm đối phó với hiện tượng nóng dần lên của Trái Đất |
Gần đây, EU cũng đã kêu gọi các nước thành viên sẽ dành ra 3% trong tóm lại quả nội địa (GDP) cho lĩnh vực Nghiên cứu và Phát triển (thường gọi tắt là R&D) trong năm 2010-so với năm 2000 là 1.9% .
Còn về phía Nhật Bản-một trong những đất nước dẫn đầu trong lĩnh vực khoa học kĩ thuật, nước này đã có kế hoạch dự thảo một khoản tiền khổng lồ là 215 tỉ USD trong 5 năm tới, để duy trì vị trí trong lĩnh vực R&D.
Cùng với các nước khác, trong bản báo cáo 10 năm của mình, người Anh trình bày viễn cảnh của nước này về cải tiến khoa học, đồng thời đặt ra mục tiêu vốn đầu tư trong khu vực thuộc về nhà nước và tư nhân trong lĩnh vực R&D phải đạt 2.5 %GDP vào năm 2014- hiện tại là 1.9% .
Về phần các nước đang sinh ra, mặc dù hiện tượng toàn cầu ra trong nghiên cứu khoa học mở ra nhiều cơ hội mới về vốn và công nghệ.
Tuy nhiên, người ta lo e rằng sự thống trị của các nước sinh ra trong lĩnh vực khoa học vẫn sẽ mở rộng lớn hơn ranh giới giữa các nước này và các nước đang sinh ra.
Một báo cáo của UNESCO cho biết: “ranh giới tri thức”-“knowledge divide” đã và đang phân chia những đất nước hữu sinh và nghiên cứu mạnh với những nước có hệ thống giáo dục và khả năng nghiên cứu thấp hơn.
Các đất nước trong Tổ chức sinh ra và hợp tác kinh tế (OECD) đóng góp trung bình khoảng 2.2 % Tổng kết quả nội địa (GDP) của mình cho việc nghiên cứu và sinh ra khoa học. Trong khi đó, đối với những nước Châu Phi ở cận Sahara hay Ả Rập thì con số này chỉ dừng lại ở mức 0.2% và 0.1 %GDP.
Điều đó cảnh báo rằng sự phân hóa trong hợp tác khoa học bên ngoài giữa nước giàu và nước nghèo sẽ tiếp tục mở rộng lớn hơn.
