Một nhà khoa học Nga yêu Việt Nam

Tiến sĩ khoa học Vasili Lisitsa – bố đẻ của kiến trúc gối đệm không khí – là người đã chế tạo dụng cụ Titan dùng để nghiền đá xây dựng và sản xuất cát hoá học. Ông đang ấp ủ một ước mơ được lao động tại Việt Nam với “dụng cụ trong mơ này“.

Tiến sĩ khoa học Vasili Lisitsa bên cỗ máy Titan dùng để nghiền đá xây dựng và cát hoá học

Nước Nga đã vào đông. Mặc dù tuyết chưa rơi nhưng sự lạnh cứ như dao cắt ngang da thịt đối với ai lần đầu “nếm mùa đông Nga”. Hối hả theo dòng người, tôi lên tàu đến Saint-Petersburg (TP Leningrad – tên trước đây) để kịp gặp Tiến sĩ khoa học Lisitsa vào sáng sớm hôm sau.

Mở mắt ra là thấy Việt Nam

Đúng hẹn, tôi đi vào phòng lao động của ông tại Hãng “Công nghệ mới”. Vẫn gương mặt đôn hậu, ông hóm hỉnh kể cho tôi là ông đang bị ốm, không chữa được?! Tôi hỏi ông bị bệnh gì vậy mà trông ông gầy đi nhiều đấy? Uống một hớp trà nóng, ông nói: “Từ ngày ở Việt Nam về tôi hay mất ngủ, mở mắt ra là nghĩ về Vịnh Hạ Long đẹp đẽ, thân thể Việt Nam quá chân thành và na ná. Ẩm thực thì ngon nhất thế giới. Trong đời tôi chưa thấy ở đâu như vậy. Muốn hết bệnh thì tôi phải sang lại Việt Nam và sống luôn ở đó. Ờ, như vậy có quá đáng không anh bạn?”.

Tôi cũng vui lây và tràn ngập lòng tự hào dân tộc. Tôi nói: “Nước tôi còn nghèo lắm, ông đến làm khách thì thích vậy, chứ sống lâu dài liệu có còn được như vậy không?”.

Ông không nói gì, một hồi lâu khẽ đáp: “Có thể lắm, nhưng tự nhiên chắc không thay đổi được rồi”.

“Vịnh Hạ Long vẫn cứ mãi đẹp, còn thân thể có thể già đi theo năm tháng, nhưng cmối tình và sự thân mật ở người Việt Nam chắc cũng chẳng đổi đâu. Nhìn các bạn, tôi nhớ trong tôi và trong mỗi người dân Nga một thời Xô Viết hào hùng. Tôi không quên, nhưng rất luyến tiếc và đôi khi cảm cảm thấy đau đớn trong lòng vì tôi là một nhà bác học!”.

Biến kiến thức thành tiền


Câu chuyện của Tiến sĩ khoa học Lisitsa thật dài, thăng trầm đến mức khó tin. Ông là người Nga, sinh sống và lao động một thời ở Ucraina, sau đó chuyển về Nga, rồi lại về Belarussia và rồi nay lại về làm công ăn lương cho các ông chủ mới của Nga tại Saint-Petersburg!

Ông kể cho tôi nghe cái công nghệ “gối đệm không khí” hiện đang gây dư luận xôn xao tại Nga và trong làng máy nghiền li tâm va đập của thế giới. Ông nói, tia laser là người Nga phát minh ra, nhưng ứng dụng được bên trong đời sống kỹ thuật là người khác chứ bất công là người Nga! Nhưng hôm nay lý thuyết quay trên đệm không khí cũng do người Nga nghĩ ra từ những năm 40 thế kỷ trước nhưng chỉ nghe được đến quay roto nâng lên có 1mm thôi. Ngày nay chính người Nga đã chỉ huy và ứng dụng được công nghệ này một cách tuyệt vời, đang dẫn đầu thế giới.

Trong một tương lai gần, chắc chắn sẽ có cuộc cách mạng trong việc nghiền xi-măng lò quay chưa sử dụng đến bi nghiền mà quay trên đệm không khí!

Công nghệ gối đệm không khí chính là phần tử bí mật trên các dụng cụ quốc phòng của Nga không phổ biến và trên tàu con thoi đầu tiên của Liên bang Xô Viết hữu danh Buran. Giờ đây, công nghệ này đã đi được tham gia sống một cách ngoạn mục trên dụng cụ nghiền li tâm va đập hữu danh Titan của Hãng “Công nghệ mới”. Công cuộc cải tổ ở Liên bang Xô Viết được cũng nhiều mà mất cũng không ít. Chính cải tổ đã cho ông cơ hội để biến kiến thức thành tiền, ông là tác giả của kiến trúc gối đệm không khí và toàn bộ kiến trúc này được cấp gần 50 bằng phát minh, có 2/3 là sáng chế thuộc loại bí mật Nhà nước không được công bố.

Người thứ 2 của Liên bang Nga 

Ông dành nhiều thời gian để truyền nghề cho cậu con giai tên Andrey. Cậu bé Andrey rất thông minh và nhanh nhẹn. Nay cậu dù chưa thay được cha nhưng là người thứ 2 của Liên bang Nga chỉ huy được công nghệ này và là linh hồn của Hãng “Công nghệ mới”. Thiết bị Titan dùng để nghiền đá xây dựng thượng hạng và cát hoá học từ đá, thế chỗ cho cát tự nhiên. Cả thế giới đang cần đến dụng cụ này, trong đó có Việt Nam.

Ông vừa dứt lời thì cậu con giai Andrey của ông đi vào. Andrey nói với tôi là sẽ tiếp tục câu chuyện này của cha với tôi tại Việt Nam ít hôm nữa – đó là câu chuyện sản xuất cát hoá học và đá dăm cho hàng chục kiến trúc thủy điện ở Việt Nam đang thi công theo công nghệ bê-tông đầm lăn mà người Việt Nam chỉ mới biết đến máy nghiền cát của G7, chứ hoàn toàn không biết có công nghệ mới trên gối đệm không khí hiệu quả hơn rất nhiều lần và lại rẻ hơn.

Vâng, chuyện cát xây dựng quả là vấn đề thời sự hôm nay, cảm ơn Tiến sĩ khoa học Lisitsa Vasili đã tặng cho Việt Nam “dụng cụ trong mơ” để tiến đến nghiêm cấm việc khai thác cát tự nhiên như các nước đang làm.