James Watson, 79 tuổi, tác giả của giải Nobel về phát hiện ra định rõ ADN, biểu tượng danh tiếng của khoa học, đã phải tạ lỗi về lời bình luận của mình trên một tờ báo của London ngày qua về trí thông minh của người da đen.
Phòng thí nghiệm nổi tiếng Cuald Spring Harbor, nơi nhà bác học đang lao động với tư cách tham mưu, cũng đã tạm dừng vai trò của ông sau sự phản đối của cộng đồng. Ngoài ra, Bảo tàng Khoa học London cũng đã huỷ một bài giảng có bán vé mà ông ý định đưa ra ngày hôm qua.
Watson từng có những phát biểu mang tính khiêu khích về các ứng dụng xã hội của khoa học. Nhưng một vài người bạn cho biết ông bất công là người phân biệt đối xử chủng tộc.
![]() |
James Watson tại một triển lãm ở Berlin tháng 10/2004. |
Một bản tiểu sử sơ lược của Watson trên tạp chí Sunday Times tại London hôm đầu tuần dẫn lời rằng ông “vốn đã buồn rầu về viễn cảnh của châu Phi” vì “tất cả các chiến lược xã hội của chúng ta dựa thật sự rằng trí thông minh của họ tương ứng với của chúng ta – dù rằng tất cả các thử nghiệm không thực sự nói như vậy”.
Trong khi hy vọng mọi người đều có mức độ tương đương, thì “những người từng lao động với các người lao động da đen thấy điều đó không đúng”, Watson phát biểu thêm. Ông cũng bàn thêm rằng thân thể không nên bị phân biệt đối xử bởi nước da, vì “có rất nhiều chủng tộc da màu rất thông minh”.
Lời bình luận, được đăng lại trên trang nhất một tờ báo khác tại Anh, tờ The Independent, đã gây ra phản xạ dữ dội trong dân chúng.
‘Tôi cho rằng những bình luận này là cực kì nguy hiểm và cực kì khiêu khích”, Steven Rose, một nhà bác học thần kinh và là đồng tìm ra Hiệp hội Anh về sự chịu trách nhiệm xã hội dự trữa học, nhận xét.
Tại Mỹ, Liên đoàn các nhà bác học Mỹ cho biết đó là một sự sỉ nhục mà Watson “chọn để sử dụng vai trò độc nhất vô nhị của mình nhằm tôn lên những định kiến cá nhân có tính phân biệt đối xử chủng tộc, hay hằn học và không được khoa học ủng hộ”.
“Tôi xấu hổ vì điều đã xảy ra”, Watson nói. “Quan trọng hơn, tôi không thể hiểu ngôi sao tôi có thể nói những điều như đã được dẫn chứng”.
Trong khi đó, Sunday Times cho biết họ đã ghi âm lời nói của ông. Watson, hiện sống tại Mỹ, đến Anh lần này để quảng bá cho quyển sách mới của mình “Avoid Boring People“.
“Tôi có thể hiểu tại sao những người đọc hàng chữ đó lại phản xạ theo cách như vậy. Với tất cả những ai suy luận những lời của tôi thành quan điểm châu Phi là thấp kém, tôi chỉ có thể chân thành nói lời tạ lỗi. Đó bất công là những gì tôi muốn bày tỏ. Điều quan trọng hơn, theo tôi, là không có bằng chứng khoa học nào cho điều đó”, ông bộc bạch.
Do vụ scandal trên, ông đã huỷ chuyến đi tour giới thiệu sách và trở về Mỹ.
T. An