Cân nặng là một yếu tố quan trọng đối với trẻ sơ sinh khi vừa lọt lòng mẹ. Những trẻ có trọng lượng quá thấp thường nằm đối diện nguy cơ tiến triển chậm, kém thông minh và nhiều bệnh tiềm tàng về sau này. Mới đây, một kết quả nghiên cứu 3 năm tại Bắc Kinh cho thấy ô nhiễm không khí có thể tăng tỉ lệ trẻ nhẹ cân trước khi sinh ra.
Tại Bắc Kinh, ô nhiễm không khí gây giảm trọng lượng bào thai
Rất dễ để nói ô nhiễm gây ra các tác động xấu lên sức mạnh nhân gian. Song đặc thù là những ảnh hưởng gì và mức độ như thế nào thì chúng ta cần phải có có những nghiên cứu khoa học chính xác. Không may là những kết quả nghiên cứu lần này lại dựa trên những người sống thật sự, dấy lên hồi chuông cảnh báo cho cán cân kinh tế – môi trường.
Những người hoài nghi sẽ hỏi – làm sao chúng ta biết chắc sự nhẹ cân đến từ ô nhiễm không khí? Điều kiện dinh dưỡng của bà mẹ cũng có tính căn cứ. Sức khoẻ kém của bà mẹ cũng có tính căn cứ. Bà mẹ có tính người nhập cư từ vùng có tính chất y tế thấp hơn đến ở, hoặc cũng có thể vì không “tin tưởng” tính chất bệnh viện của tỉnh nhà?
Câu trả lời đến từ “sự tình cờ” của chính quyền Bắc Kinh khi quê hương 1,35 tỷ dân đăng cai tổ chức 2 sự kiện thể thao Olympics 2008 và Paralympics diễn ra trong cùng năm. Vì “tiếng xấu” ô nhiễm không khí, ban quản lí Trung Quốc cố gắng cải thiện hình ảnh thủ đô chính thức của mình bằng cách đặt ra nhiều chỉ rõ như hạn chế áp dụng xe cộ, đóng cửa một địa chỉ máy cũng như tạm ngưng xây dựng các kiến trúc mới trong trẻo thời gian 6 – 7 tuần trong thời điểm diễn ra sự kiện.
Và những “thiệt hại kinh tế” trên cũng được đền đáp, nồng độ các chất ô nhiễm trong không khí Bắc Kinh giảm đi đáng kể, SO2 giảm 60%, CO giảm 48%, NO2 giảm 43%. Thủ đô này không còn là thủ đô chính thức ô nhiễm nhất thế giới (thủ đô chính thức Cộng hoà Ấn Độ “thăng hạng” ngay sau đấy). “Thanh danh” người Trung Quốc được phục hồi phần nào.
Chính quyền Bắc Kinh đã cố gắng giảm thiểu ô nhiễm trong 2 kỳ thế vận hội
Nhưng điều quan trọng hơn là kết quả nghiên cứu của Trung tâm Y tế thuộc ĐH Rochester (URMC). Họ tập hợp số liệu bào thai của 83.672 nữ giới có thai 8 tháng ở 4 quận nội thành Bắc Kinh trong 3 năm 2007 – 2008 – 2009 (tại các tháng tương ứng với 2 sự kiện thể thao). Và họ nhận ra trọng lượng trung bình của các trẻ sinh ra trong 2008 cao hơn 23 gram so với các trẻ của 2007 và 2009. Cần lưu tâm sau khi diễn ra 2 sự kiện thể thao, các chỉ rõ hạn chế ô nhiễm đã được Bắc Kinh bãi bỏ vì “mục tiêu kinh tế”.
Kết quả trên chính là câu trả lời cho những ai hoài nghi mối kết nối của ô nhiễm không khí với trọng lượng trẻ sơ sinh. Và điều quan trọng hơn là những tháng cuối cùng của thai kỳ là biện pháp quan trọng nhất cho sự tiến triển của bào thai, đặc biệt là sự tiến triển của hệ thần kinh, hệ tim mạch cũng như kết cấu xương. Sự tiến triển không đầy đủ sẽ dẫn đến các rủi ro đã nêu phía trên.
Song kết quả nghiên cứu này cũng đặt ra cho chúng ta một bài toán kinh tế khác – lợi ích kinh tế về lâu dài là gì? Junfeng Zhang, ThS. tại ĐH Duke Kunshan, đồng tác giả của nghiên cứu trên, cho biết: “Trong khi sự ô nhiễm của Bắc Kinh rất ‘nổi tiếng’ thì nhiều thành phố khác trên thế giới cũng đang đối mặt với với các vấn đề tương tự. Nghiên cứu này cho thấy rằng việc kiểm soát ô nhiễm – ngay cả trong thời gian ngắn (6 – 7 tuần như Bắc Kinh đã làm) – cũng có thể mang lại những lợi ích cho sức mạnh cộng đồng“. Tuy vậy, dấu chấm hỏi thực tế là chúng ta có thể hạn chế “tiến triển kinh tế” trong thời gian bao lâu?
Nhưng mọi thứ trở về chỗ cũ ngay sau đấy
Một điều chắc chắn là mọi dân tộc sẽ không thể ngưng tiến triển kinh tế trong vòng vài tháng, chứ đừng tính đến vài năm hay vài chục năm. Điều này đồng nghĩa với việc ô nhiễm không thể bị ngưng mà chỉ có thể chuyển vị trí từ nơi này tới nơi khác, ví dụ các nước phương Tây chuyển nhà máy sang các dân tộc phương Đông. Và không chỉ sản xuất khẩu thương phẩm, các nền kinh tế còn cần sinh lực cũng như giao thông vận tải để giữ cho cỗ máy của mình hoạt động. Thử ví dụ như các panel quảng bá chạy 24/7 hay các chuyến xe đưa hàng từ thành phố này tới thành phố khác, các chuyến vận tải biển giữa dân tộc này hay dân tộc khác, các chuyến bay…
Nên xét cho đơn giản, chúng ta không thể ngưng ô nhiễm vì cuộc sống của chúng ta phụ thuộc vào nó!
Và nhiều nơi khác cũng như thế
Nhưng hãy nhìn rộng lớn hơn, đến thế hệ con và cháu của chúng ta. Điều gì sẽ xảy ra nếu thế hệ tương lai có nhiều người bệnh và sức mạnh thấp hơn thế hệ hiện tại? Chúng ta đều biết nhân gian vừa là lực lượng tiêu thụ sản phẩm hoá học, nhưng cũng vừa là lực lượng sản xuất. Nếu thế hệ tương lai có thể lực kém, giả dụ thay vì làm việc được liên tục 30 năm thì chỉ còn 15 – 20 năm, vậy chuyện gì sẽ xảy ra khi chúng ta đã quá tuổi làm việc trong khi con chúng ta cũng mất sức làm việc nốt? Vậy ai sẽ là người chế tạo tiền nuôi cả nhà, cháu chúng ta khi chúng chỉ mới đi học cấp 2, cấp 3 chăng?
Cho thế giới một bàn chân? Không, cho chính chúng ta một bàn chân!
Và đấy là chưa đề cập đến chi phí khám chữa bệnh. Sức khoẻ thấp hơn đồng nghĩa với rủi ro bị bệnh tật lớn hơn. Ví dụ như bệnh tim hoặc u ác tính hoặc lao phổi hoặc tiểu đường hoặc cao huyết áp… Nếu tương lai là như thế, liệu chúng ta có thể còn mơ tới iPhone hay Galaxy?
Chúng ta “tiến triển kinh tế” trong hôm nay nhưng liệu 20 năm sau, con cháu của chúng ta có còn gì để “tiến triển”?
