Trong hai ngày 9 và 10/7, bốn thành phố dọc theo sông Trường Giang ở Trung Quốc đã ban bố cảnh báo lũ cấp nhiều nhất trong sau khi mưa lớn gây ra lở đất, làm ngập đường sá, ruộng đồng, trong đó một số đoạn của dòng sông có thể sẽ tràn bờ.
“Báo động đỏ” được phtống khứ ở Hàm Ninh và Kinh Châu thuộc tỉnh Hồ Bắc, cũng như ở Nguyễn Cát Ngạc và Thượng Nhiêu thuộc tỉnh hàng xóm Giang Tây.
Khoảng 140 người đã thiệt mạng hoặc thất lạc do mưa lũ, trong khi đài truyền hình chính quyền Trung Quốc CCTV hôm 10/7 cho biết tổng thiệt hại kinh tế đã lên đến hơn 60 tỷ nhân dân tệ (8,6 tỷ USD).
Những điều này cho cho thấy rõ tính dễ tổn thương của Trung Quốc trước các hiện tượng thời tiết quá khích do biến đổi khí hậu và các rủi ro của sự chuyển cho sinh quá mức đối với khu vực xung quanh các dòng sông, Reuters dẫn lời các chuyên gia thông báo.
Ngập lụt ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, hôm 8/7. (Ảnh: Reuters).
Trung Quốc nói điều kiện thời tiết bất thường, bao gồm không khí ẩm từ Biển Đông và Cộng hoà Ấn Độ Dương, là động cơ trực tiếp gây ra mưa lũ, nhưng cũng nói những thay đổi về lâu dài trong mô hình khí hậu đã khiến nước nãy dễ bị thương tổn hơn.
Vào tháng 6, lượng mưa cao hơn 13,5% so với trung bình mùa, theo dữ liệu chính quy. Nước này chứng kiến số trận mưa lớn tăng 20% kể từ năm 1961, Cơ quan Khí tượng Trung Quốc cho biết.
“Lũ lụt ở miền Nam Trung Quốc hợp với sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết quá khích do biến đổi khí hậu”, Liu Junyan, thành viên nhóm hoạt động vì môi trường Greenpeace, nói.
“Ở nhiều nơi tại Trung Quốc, chúng ta đã chứng kiến những thay đổi mạnh mẽ về lượng mưa trong những thập kỷ ngày qua và hậu quả là lụt lội”.
Nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu tại Nam Kinh cho biết thiệt hại kinh tế do lụt lội đã tăng lên đến 25,3 tỷ USD mỗi năm trong giai đoạn 2006-2018, tăng gần một phần ba so với trung bình hàng năm trong giai đoạn 1984-2018.
Mỗi 0,5 độ C tăng thêm sẽ khiến thiệt hại hàng năm do lụt lội tăng thêm 60 tỷ USD, họ ước lượng.
Mặc dù khí hậu là động cơ chính, lụt lội năm nay cũng cho thấy những rủi ro ngày càng tăng từ sự chuyển cho sinh quá mức ở khu vực xung quanh các dòng sông, theo Ma Jun, Giám đốc Viện Các vấn đề Môi trường và Cộng đồng (IPE), chuyên theo dõi diến biến sông ngòi ở Trung Quốc.
“Lượng mưa cao nhưng bất công là nhiều nhất”, ông nói. “Lũ lụt sẽ gây ra nhiều thiệt hại hơn do đô thị hóa và ngành công nghiệp hóa, đặc biệt là ở những khu vực thấp”.
Trung Quốc thường xuyên bị ngập lụt trong môn lịch sử, với điều kiện khí hậu tệ hơn do các hoạt động của cá nhân như phá rừng, cải tạo khu vực ngập nước và dự trữ nước để phtống khứện và tưới tắm.
Bắc Kinh đã tìm cách giải quyết cho vấn đề này, với các đề án đập khổng lồ được thiết kế một phần để điều tiết mạch nước dọc theo sông Trường Giang, dòng sông dài nhất Á Châu.
