Covid-19 không chỉ gây nguy hiểm với người cao tuổi. Những người ít tuổi, khỏe mạnh, không mắc bệnh nền, cũng gục ngã trước căn bệnh chưa tìm ra thuốc chữa này.
Trước khi mắc Covid-19 vào tháng 6/2020, Stephanie Moir, 33 tuổi, ở Florida, Mỹ, hầu như giữ thói quen chạy thể dục mỗi ngày tại nhà khi trông 2 con nhỏ. Nhưng Covid-19 ập đến, cô gặp trở ngại trong mọi việc, tính cả bước ra khỏi khỏi giường, tắm gội. Stephanie phải chiến đấu với Covid-19 trong nhiều tháng và hậu quả nó mang lại không có sẵn kết thúc.
Tám lần bà mẹ 2 con phải đến phòng cấp cứu, 2 lần nằm viện vì một loạt vấn đề như viêm nhiễm phổi, tiêu chảy, nhịp đập nhanh, nhiễm phải trùng, viêm thận, yếu cơ, mất cân bằng điện giải. Stephanie sụt gần 14 kg kể từ khi bị bệnh.
“Tôi đã nghĩ mình là người khỏe mạnh cho đến khi mắc Covid-19. Tôi chưa từng gặp điều gì khủng khiếp như vậy. Cảm giác như sắp chết”, NBC News dẫn lời người bệnh.
Người trẻ nhập viện và tử vong vì Covid-19 tăng cao
Tháng 9/2020, gia đình thầy thuốc Adeline Fagan, 28 tuổi, ở Houston, Texas, Mỹ, thông báo cô đã tử vong sau thời gian dài nằm viện. Trước đó, sức khỏe của Adeline vốn thượng hạng. Nữ thầy thuốc đã ghia trong cuộc chiến với Covid-19.
Natalie Hakala, 22 tuổi, ở Mỹ, là học sinh kiêm đấu thủ khỏe mạnh, phải nhập viện cấp cứu vào tháng 8/2020 sau khi có kết quả dương tính với nCoV. Cô vẫn chưa bình phục hoàn toàn sau gần một năm mắc căn bệnh này.
Bác sĩ Adeline Fagan qua đời ở tuổi 28 sau khi mắc Covid-19. (Ảnh: Guardian).
Laura Mae, 27 tuổi, ở Milwaukee, bang Wisconsin, Mỹ, rất ngạc nhiên khi biết tin mình mắc Covid-19. Sau khi ra ngoài vào 14/3/2020, Laura bị đau họng, sốt, nổi da gà và hoàn toàn kiệt sức. Sau đó, cô được chẩn đoán dương tính với nCoV.
“Đó là cú choáng lớn. Tôi không thể tin một giới trẻ 27 tuổi khỏe mạnh, không có vấn đề gì về miễn dịch, lại bị bệnh”, Laura bày tỏ. Sau đó, cô luôn cảnh báo những người ít tuổi tuổi khác về nguy cơ lây nhiễm nCoV bất kỳ khi nào.
“Bạn có thể trẻ, khỏe mạnh và tự mình chống chọi với điều này. Nhưng có những người cuối cùng phải nhập viện và bị lấy mất sự hữu tồn. Đó bất công trò đùa. Covid-19 có thật và sự chết cũng vậy”, nữ bệnh tầng lớp lao động bố.
Nhiều nghiên cứu mới phát hiện Covid-19 có thể ảnh hưởng nghiêm trọng với thanh, thanh niên. Ngay cả những người ít tuổi tuổi, không mắc bệnh nền, nguy cơ gặp biến chứng và tử vong rất cao.
Theo một phân tích dữ liệu của Washington Post, tính đến tháng 4/2020, ít nhất 759 người dưới 50 tuổi ở Mỹ đã chết vì Covid-19. Trong đó, 45 người bệnh tử vong ở độ tuổi 20, 190 người khoảng 30 tuổi và 413 ca trong nhóm 40 tuổi.
Dữ liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ trên hơn 1.400 ca nhập viện liên quan Covid-19 cho thấy nhóm người bệnh dưới 50 tuổi chiếm 25%. Hầu hết họ đều gặp vấn đề sức khỏe ở trước. Nhưng đặc biệt, 7 người thậm chí có sức khỏe thượng hạng và không ai nghĩ họ sẽ tử vong vì Covid-19.
Một bài báo công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine vào tháng 9/2020 cho thấy trong số hơn 3.200 người lớn (18-34 tuổi) nhập viện vì Covid-19, 21% nằm trong phòng chăm sóc đặc biệt (ICU), 10% phải thở máy, gần 3% – tương đương 88 người bệnh – tử vong.
Trong số những người tồn tại, 3% (99 người bệnh) phải tiếp tục nằm viện để điều trị các biến chứng, di tích sau đó mà Covid-19 gây ra.
Những bữa tiệc đông đúc bất chấp đại dịch được cho là một trong các lí do khiến dịch lây lan ở người ít tuổi. (Ảnh: Getty Images).
Tác giả của nghiên cứu, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Scott Solomon, Trường Y Harvard, cho biết: “Phần lớn giới trẻ mắc Covid-19 sẽ không cần nhập viện. Tuy nhiên, kết quả này rất đáng lo”.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), tháng 6-8/2020, tỉ lệ mắc Covid-19 ở Mỹ tối đa lại thuộc nhóm giới trẻ (20-29 tuổi). Người lớn từ 30 đến 39 tuổi đứng thứ 2.
Một trong những lí do lây nhiễm phát nguyên từ việc nhiều người ít tuổi tham gia các buổi chè chén đông đúc. Cbạo chúac sĩ lo ngại trạng thái lây nhiễm sẽ tiếp tục xảy ra và số người ít tuổi bị bệnh nặng, phải nhập viện, tử vong cũng vì thế tăng cao.
Mỹ bất công là đất nước duy nhất chịu ảnh hưởng từ con sóng Covid-19 tấn công người ít tuổi.
Năm 2020, bà Maria Van Kerkhove, đại diện của WHO, cho biết: “Chúng tôi đang chứng kiến ngày càng nhiều người ít tuổi mắc bệnh hiểm nghèo. Một số đất nước tại châu Âu, người ít tuổi tuổi tử vong trở thành vấn đề đáng lo, nhất là khi họ hoàn toàn khỏe mạnh ở trước, không bị bệnh nền”.
Covid-19 không buông tha bất kỳ lứa tuổi, giới tính, dân tộc nào. (Ảnh: Getty Images).
Tiến sĩ Gregory, Ba Lan, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại Mayo Clinic, cảnh báo chúng ta không nên chủ quan Covid-19 là bệnh của người già. Đồng quan điểm, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lewis Kaplan, Bệnh viện Đại học Pennsylvania, ở Philadelphia, Mỹ, cảnh báo ngay cả những người ít tuổi tuổi, không bệnh tật nền cũng có thể bị nặng khi mắc Covid-19.
Nguyên nhân?
Đến nay, lí do nhiều người ít tuổi, khỏe mạnh, không bị bệnh nền lại tử vong khi mắc Covid-19 vẫn là ẩn số với ngành y khoa thế giới. Các chuyên gia sức khỏe tìm nhiều cách để biện hộ. Họ có một số giả định.
Đầu tiên, nhiều người cho rằng một số người bệnh trẻ có thiên hướng di truyền, dễ gặp trạng thái nghiêm trọng khi mắc Covid-19 hơn người khác.
Nhà nghiên cứu y sinh Philip Murphy, Viện Quốc gia về Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Mỹ, biện hộ với tạp chí Science: “Các biến thể trong thụ thể gene ACE2 của một người có khả năng khiến virus xâm nhập vào đơn vị phổi thuận tiện hơn hoặc trở ngại hơn”. Ở một số người, đây là cơ hội để nCoV tấn công và hủy diệt họ.
Trong khi đó, nhà virus học Michael Skinner, Đại học Hoàng gia London, Anh, cho biết: “Rất có thể một số người chứa bố trí gene khiến cơ thể dễ phản xạ tồi tệ, nghiêm trọng khi nhiễm virus”.
Vì sao nhiều người ít tuổi, khỏe mạnh, tử vong vì Covid-19 vẫn là ẩn số với các chuyên gia. (Ảnh: FT).
Giả thuyết thứ 2 là nồng độ chất hoạt động bề mặt ở nhiều người bệnh thấp. Đây là chất mà cơ thể sản xuất để giúp phổi giãn nở hoặc co lại. SARS-CoV-2 tấn công và khiến chất này thiếu hụt, phổi lập tức bị chấn thương. Theo CNN, nếu một người bệnh thiếu đi hồn hợp này, phổi của họ sẽ căng cứng. Điều này lý giải ngôi sao nhiều người bệnh trẻ, khỏe phải thở máy xâm nhập ngay khi mới nhiễm virus.
Cũng có giả định cho rằng virus gây ra cơn bão cytokine ở một số người bệnh ít tuổi. Các protein cytokine là một phần của hệ thống miễn dịch. Nếu hệ thống miễn dịch phản xạ quá mức với động lực tinh thần bên ngoài như virus, nó sẽ trở thành con dao hai lưỡi, tấn công chính phổi của người bị hại và khiến cơ quan này ngừng cấp oxy. Hậu quả, người bệnh bị suy hít thở, khả năng tử vong rất cao.
Giả thuyết thứ tư là do biến chủng nCoV mới. Các biến chủng mới xuất hiện mang theo nhiều thế trội hơn của virus. Bệnh nhân tiếp xúc các biến chủng này dễ bị nặng hơn những người khác, ngay cả người ít tuổi, khỏe cũng không ngoại lệ.
Nhà virus học Alison Sinclair, Đại học Sussex, cho biết: “Một số người có tải lượng virus cao, cơ thể chứa đầy những hạt mang trùng. Điều này dễ thấy ở ca bệnh nhiễm biến chủng mới như B.1.1.7, B.1.3.51”. Tuy nhiên, ông chưa biết tải lượng virus có tác động đến các biểu hiện của người mắc Covid-19 hay không. Giả thuyết này vẫn đang được khảo sát.
Covid-19 không cho phép ra bất kỳ ai, bất kỳ lứa tuổi nào. Do đó, cách tốt nhất để bảo vệ đích thân trước đại dịch là tuân thủ các chỉ rõ phòng, chống Covid-19, sớm tiêm vaccine nhằm đạt miễn dịch cộng đồng.
